Als we goed herdenken, kan een Duits fregat in Amsterdam geen enkel probleem zijn

Op de site van RTV-NH lees ik de kop Duitse fregatten op ongelukkig moment in Amsterdam. In het artikel lees ik onder meer ‘Ronnie Eisenmann van de Joodse Gemeente Amsterdam vindt het een ongelukkig moment dat tijdens deze emotionele dagen Duitse oorlogsschepen in Amsterdam liggen.’ Het is een goed voorbeeld van de verwarring die de laatste jaren rond 4 en 5 mei is ontstaan. Hoe moeten we herdenken en vooral, wat herdenken we eigenlijk?

Nu deze discussies al enkele jaren gaande zijn, is het me wel duidelijk dat we het best terug kunnen naar de oorspronkelijke betekenis van deze dagen. Het herdenken van de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, slachtoffers van het Nazi-regime, met wat mij betreft een grote nadruk op de Jodenvervolging. En de volgende dag het vieren van de bevrijding door de geallieerden.

Alles wat er in de loop der jaren bij is gehaald heeft de betekenis van deze dagen alleen maar vertroebeld. Wat men persoonlijk herdenkt, moet men uiteraard helemaal zelf weten, maar hou de nationale leidraad zuiver. Waar ik namelijk bang voor ben is dat de geschiedenis zodanig verknipt wordt dat we hem helemaal niet meer kennen.

Dat ze in Leiden bijvoorbeeld nog jaarlijks een belegering uit de Tachtig Jarige Oorlog herdenken is fantastisch. Dat niet iedereen meer weet wat er precies gebeurde die dag in de zestiende eeuw is niet erg. Wel weten de meesten wel dat de lange oorlog het loskomen van Spanje en het begin van de Republiek der Nederlanden inleidde. Er zal ook geen Leidenaar zijn die op die dag een Spanjaard tegen zal houden om zijn stad in te komen. Het is te hopen dat 4 en/of 5 mei in de vijfentwintigste eeuw ook nog betekenis heeft in dit deel van de wereld. Hoe het hier dan ook mag heten.

Ik maak me namelijk zorgen dat de abstractie die, hoe je het ook wendt of keert, een natie nou eenmaal is, zonder ankers alleen maar groter wordt. De meesten van ons zijn hier geboren en hebben ervoor gekozen om hier te blijven hangen. Het zou mooi zijn als onze band met dit land verder ook nog ergens op gebaseerd is.
 Tijdens de huldiging van de nieuwe koning was ik niet enorm overtuigd dat de oranje-vreugde op veel gestoeld was. Ik kan het mis hebben hoor, maar er was maar een meisje op de Dam dat goed beargumenteerde passie leek uit te stralen. Joanna met haar Ik ben geen onderdaan kartonnetje. Door de vele ongefundeerde, puur op emotie gebouwde, afkeer tegen dit kind, merkte ik dat weinigen echt een weerwoord hadden tegen deze vredelievende republikeinse daad. Haast niemand leek echt te weten wat deze 30 april echt inhield. Gewoon een vanzelfsprekend feestje. Maar was het wel zo vanzelfsprekend?

Van ‘40 tot ’45 in de vorige eeuw bestond Nederland helemaal niet als land. Er was geen koningshuis, de driekleur was hier verboden en als je de pech had Joods te zijn, dan was de kans niet gering dat je het einde niet zou halen. En dat kwam echt niet enkel door de Duitsers.

Een koningshuis en vrijheid komen ergens vandaan. Het lijkt me onverstandig om hier onverschillig over te zijn. Dingen die een land maken zomaar voor lief nemen, kan gevaarlijk zijn. Zo wordt je alleen gedreven door ongefundeerde emoties. Duidelijke bakens in de geschiedenis kunnen ons lessen leren. Dat er dan in 2013 op 4 en 5 mei in de Amsterdamse haven Duitse marineschepen liggen, mag best vragen oproepen. Dat moet eigenlijk zelfs. Want als je er even goed over nadenkt, zullen de meesten wel beseffen dat het juist prachtig is dat zoiets kan.     

Lees ook:In de rij voor Anne Frank, een krachtige documentaire
Lees ook:Uitsupporters in de Kuip zijn voor de thuisclub
Lees ook:Ode aan activiste Joanna
Lees ook:Rijksmuseum of Rijks Museum?
Lees ook:Belhamel uit Ede krijgt het door tweet aan de stok met de Twittergoegemeente