Je zal maar een witte West Europeaan zijn in de eenentwintigste eeuw. Met een beetje pech ook nog eens heteroseksueel. De grootste stumpers zijn daarbij man. Op geen enkele manier heb je ooit met een bepaalde emancipatiestrijd te maken gehad in je leven. Je zou haast kunnen gaan denken dat zo’n strijd voor niemand bestaat. Tenminste niet in jouw eigen beschaafde land.
In andere landen is het natuurlijk anders. Zie Poetin met al zijn mensenrechtenschendingen. Ook in Amerika is er nog van alles mis. De President mag dan – half – zwart zijn, de rassenstrijd is daar nog maar enige decennia geleden. Daar hadden we in Nederland niets mee te maken. ‘Ons’ slavernijverleden is zo ver terug, dat is uiteraard al lang rechtgetrokken.
Maar dan steekt opeens een discussie over Zwarte Piet de kop op. Hij zou weleens niet zo onschuldig kunnen zijn als je altijd dacht. Wat? Die vrolijke pepernotenstrooier? Waar gaat dit over? Waar maken al die mensen zich druk om? ‘Doe normaal’ hoor je vaak, maar toch gaat de discussie al jaren door en wint het terrein. Misschien is de blokkade toch overbrugbaar.
Dat geschminkte gezicht staat voor veel gelukzalige momenten in je jeugd. Voor Sint, voor snoep, voor magie, voor cadeaus. Voor gezelligheid, voor speculaas. Hoe kan dat gezicht nou voor racisme staan?
Nu vooral niet opgeven, zet door.
Cognitieve dissonantie
Steeds meer Nederlanders lijken deze innerlijke strijd aan te durven. Een simpel principe. Je emotie – fijne jeugdherinneringen – klopt niet met je ratio – een wit persoon die zich zwart schminkt, een kroespruik en een pakje van een huisslaaf van way back, dat is behoorlijk fout.
Als je in die emotie van je jeugd blijft hangen kun je jezelf opeens stellig dingen horen beweren over magische schoorstenen, over rituelen uit de oudheid waar mensen zich al zwart verfden. Oké Piet is sprekend een parodie op iemand van Afrikaans afkomst, dat kan natuurlijk niemand ontkennen. Dan gooi je het maar eens over de Jodenkoeken, negerzoenen en blanke vla-boeg. Maar Zwarte Piet wringt meer, confronteert. Als je er niet uitkomt, maar ook niet toe wil geven, kan het zijn dat je boos wordt. Of dat je gaat beweren dat je je wel met belangrijkere zaken hebt bezig te houden.
Jouw perceptie blijkt niet iedereen te delen. Jijzelf misschien niet eens meer. Niemand is tegen het Sinterklaasfeest, het gaat alleen over dat racistische element, maar toch, het doet nog pijn. In zekere zin heeft Zwarte Piet je al die jaren bedrogen. Beetje lollig doen, jou het idee geven dat hij een belangrijk symbool was van een oer-Hollandse toptraditie. De lul. Blijkt dus gewoon een domme racist te zijn.
Oké, weg ermee dan. Alsof een volwaardige traditie van een zwarte kroespruik en wat schmink af zou hangen, dat zou wel heel suf zijn. Zonder is het zelfs feest voor echt iedereen. Zonder is het dus pas echt folklore anno 2013. Gefeliciteerd, je bent geslaagd voor de inburgeringscursus.
Lees ook:Amsterdamse Wethouder Van Es spreekt zich uit tegen Zwarte Piet
Lees ook:Het loont om het racisme van Zwarte Piet bij Meldpunt Discriminatie aan te geven
Lees ook:Sinterklaasfeest loopt geen gevaar, alleen Zwarte Piet
Lees ook:Geloof in Zwarte Piet blijkt behoorlijk orthodox
Lees ook:Antwoord op een tweet over Zwarte Piet
De geschiedenis van Sint Nicolaas.
St. Nicolaas is op latere leeftijd gevlucht naar Spanje, oorspronkelijk is hij een bisschop van Turkse origine en nationaliteit! Uit een Turkse havenplaats van destijds aanzienlijk belang. Hier is hij internationaal beroemd geworden omdat hij destijds zeer onorthodox (zwarte, Afrikaanse) kind slaven bevrijdde van de slavenschepen die de haven aandiende en ze als knecht in dienst nam.
De betaalde baan “knecht” gaf deze kind slaven een onafhankelijke, zelfstandige status.
Het is hierdoor dat St. Nicolaas als kindervriend door het leven gaat en zijn zwarte knechten zijn van oorspronkelijk bedoeld als symbool TEGEN slavernij en onderdrukking. Een beter symbool tegen racisme dan Sinterklaas is er dus eigenlijk niet.
Misschien als meer mensen dit zouden weten, stopt deze discussie eindelijk en kunnen we gewoon met z’n allen genieten van een prachtige traditie!